Dobrze nam wszystkim znana żarówka wolframowa, patent, który powstał w wyniku sporu Tesli z Edisonem nie tak dość dawno temu został zakazana przez Unię Europejską. Czy zastanawiałeś się może dlaczego? Wszystko z powodu sposobu działania samej żarówki.
Jak zbudowana jest zwykła żarówka
XIX wieczny wynalazek, który poza zmianą drutu grafitowego na wolframowy nie wiele się zmienił. W szklanej bańce umieszczony jest drucik wolframowy, który pod wpływem energii elektrycznej zapala się wytwarzając światło. Drucik jednak paruje, czego efektem jest charakterystyczne zaczernienie żarówki, po czym się przepala.
Żarówki dzielą się na trzy rozwiązania technologiczne.
- Żarówka próżniowa, gdzie jasność jest zależna od temperatury żarnika. W żarówkach tego typu temperatura nie przekracza 2330 stopni Celsjusza.
- Żarówka gazowa, która jest wypełniona argonem z domieszką azotu. Gaz zmniejsza parowanie wolframu, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie wyższej temperatury, a tym samym mocniejsze światło.
- Żarówka halogenowa, w której oprócz argonu i azotu dodaje się także gaz halogenowy, najczęściej jod. Uzyskuje się w ten sposób związek chemiczny, w który nie pozwala na osadzanie się wyparowanego wolframu na bańce, tylko osadza go z powrotem na żarniku . Wydłuża to nie tylko żywotność żarówki, ale także zwiększa jej moc do 18 lumenów na Wat
Czym jest lampa LED
Żarówka LED wytwarza światło za pomocą na diod elektroluminescencyjnych, które są umieszczone w obudowie umożliwiającej zastosowanie ich jak normalnej żarówki.
Zasada działania LED jest dość prosta. Światło wydziela biała dioda złożona z diody niebieskiej oraz luminoforu – wykazującego luminescencję związku chemicznego. Niebieska diody elektroluminescencyjna pobudza do działania luminofor co wytwarza światło o długości fali 450nm. Od luminoforu zależy, czy światło będzie barwy ciepłej czy zimnej.
Wolfram vs LED
Unia Europejska stojąca na straży bezpieczeństwa ekologicznego i obywateli zakazała sprzedaży żarówek wolframowych argumentując, decyzję zbyt dużymi stratami energii. Prawda jest taka, że zwykła żarówka tylko 5% energii przemienia na światło. Reszta jest transformowana w ciepło. Wolfram osiągając temperaturę blisko 3000 stopni Celsjusza bardzo szybko wyparowuje, co zmusza do kupna nowej.
Energooszczędne żarówki są bardzo opłacalne. Mogą osiągnąć żywot 50 tysięcy godzin, co w przeliczeniu na codzienne świecenie po 8 godzin daje 30 lat (żywotność zwykłej żarówki to ok. 1000 godzin). Również jej koszt nie jest wysoki, ceny zaczynają się od kilku złotych. Jak wszystko, żarówki ledowe odbiegają w pewnych kwestiach od swojego starszego brata. Żarówka tradycyjna emituje światło zbliżone do słonecznego oraz może się pochwalić bardzo dobrym wskaźnikiem oddawania barw oglądanych w tym świetle przedmiotów. Również jej światło świeci cały czas jednakowo, nie powodując efektu stroboskopowego, który daje mylne wrażenie, że obiekt się nie porusza, lub porusza się z inną prędkością, niż w rzeczywistości.
Ciekawostka: zwykłe żarówki są dostępne w każdym sklepie pod nazwą „żarówki do zastosowań specjalnych”